Việt Nam là một "mắt xích" trong chiến lược "ngoại giao chip" của Hoa Kỳ

Theo New York Times, chính quyền Hoa Kỳ đang thực hiện kế hoạch sản xuất chip bán dẫn tại các nhà máy ở Texas hoặc Arizona. Sau đó, chúng sẽ được chuyển đến các nước đối tác, như Costa Rica, Việt Nam hay Kenya, để lắp ráp lần cuối và từ đó tung ra thế giới để vận hành mọi thứ từ tủ lạnh đến siêu máy tính.

CHIẾN LƯỢC "NGOẠI GIAO CHIP" CỦA HOA KỲ

Những quốc gia đối tác như Costa Rica, Việt Nam hay Kenya có thể không phải là nơi đầu tiên người ta nhớ đến khi nghĩ về chất bán dẫn. Nhưng các quan chức Hoa Kỳ đang cố gắng chuyển đổi chuỗi cung ứng chip thế giới.

Yếu tố cốt lõi của kế hoạch này là kêu gọi các công ty nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực sản xuất chip tại Mỹ, sau đó tìm kiếm các quốc gia khác để thành lập nhà máy và hoàn thành công việc. Các quan chức và nhà nghiên cứu Washington gọi đây là một phần chiến lược “ngoại giao chip” mới.

Chính quyền Tổng thống Biden lập luận rằng việc sản xuất nhiều bộ não nhỏ bé của các thiết bị điện tử ở Hoa Kỳ sẽ giúp đất nước trở nên thịnh vượng và an toàn hơn. 

New York Times cho rằng nếu nỗ lực này tiến triển, chính quyền có thể đạt được một số mục tiêu chiến lược lớn, như xoa dịu những lo ngại về an ninh liên quan đến Trung Quốc, giảm thiểu rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng chip như đã từng xảy ra trong đại dịch Covid-19 và chiến tranh ở Ukraine khiến hoạt động vận chuyển và sản xuất toàn cầu rơi vào tình trạng hỗn loạn.

Ramin Toloui, giáo sư Stanford, người vừa giữ chức trợ lý thư ký Cục Kinh tế và Kinh tế của Bộ Ngoại giao, cho biết: “Trọng tâm là mở rộng năng lực ở nhiều quốc gia khác nhau nhằm làm cho các chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên linh hoạt hơn”. 

Chính phủ Hoa Kỳ đặt mục tiêu làm điều đó không chỉ đối với chip mà còn đối với công nghệ năng lượng xanh như pin xe điện, tấm pin mặt trời và tua-bin gió. Trung Quốc cho đến nay là người chơi lớn nhất trong các ngành công nghiệp này.

Trong ba năm dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, Hoa Kỳ đã thu hút được 395 tỷ USD đầu tư vào sản xuất chất bán dẫn và 405 tỷ USD để sản xuất công nghệ xanh và tạo ra năng lượng sạch.

Bộ Thương mại Hoa Kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực củng cố chuỗi cung ứng chip và đang giải ngân 50 tỷ USD cho các công ty và tổ chức để nghiên cứu, phát triển và sản xuất chip.

MỖI QUỐC GIA ĐỀU ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG CHUỖI CUNG ỨNG CHIP

Gina Raimondo, Bộ trưởng Thương mại, đã dẫn đầu một nghiên cứu chuyên sâu về chuỗi cung ứng chip toàn cầu để xác định các lỗ hổng và làm việc với các chính phủ nước ngoài để thảo luận về cơ hội đầu tư bổ sung ra nước ngoài.

Chính phủ ở Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc và các nơi khác cũng đang tích cực trợ cấp cho ngành công nghiệp chip của họ.

Tuy nhiên, hàng tỷ USD đầu tư mới của Mỹ dự kiến ​​sẽ phần nào thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo một báo cáo tháng 5 từ Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn và Tập đoàn Tư vấn Boston, thị phần sản xuất chip toàn cầu của Hoa Kỳ được dự đoán sẽ tăng lên 14% vào năm 2032, từ mức 10% hiện nay.

Các quan chức chính phủ liên quan đã đến nhiều nơi trên thế giới để tìm kiếm các quốc gia và công ty có thể đầu tư vào ngành công nghiệp Mỹ và thành lập các nhà máy tạo thành điểm cuối của chuỗi cung ứng. 

Đạo luật CHIPS của Hoa Kỳ bao gồm 500 triệu USD tài trợ hàng năm cho chính quyền nhằm tạo ra chuỗi cung ứng an toàn và bảo vệ công nghệ bán dẫn. Bộ Ngoại giao dùng số tiền đó để tìm nước phát triển chuỗi cung ứng. Các quan chức đang tổ chức các nghiên cứu ở nhiều quốc gia để xem làm thế nào cơ sở hạ tầng và lực lượng lao động có thể đạt được các tiêu chuẩn nhất định nhằm đảm bảo quá trình lắp ráp, đóng gói và vận chuyển chip diễn ra suôn sẻ.

Các quốc gia hiện tham gia chương trình là Costa Rica, Indonesia, Mexico, Panama, Philippines và Việt Nam. Chính phủ Hoa Kỳ đang đưa Kenya vào.

Đào tạo nghề là ưu tiên hàng đầu trong việc tạo ra chuỗi cung ứng này. Chính vì thế, các cuộc đàm phán, trao đổi giữa các trường đại học của Hoa Kỳ như Đại học bang Arizona để hợp tác với các tổ chức nước ngoài phát triển chương trình đào tạo. 

Các chuyên gia cho rằng công nghệ ngày nay đã phổ biến trên toàn cầu hơn nhiều so với vài thập kỷ trước, mỗi quốc gia đều đóng vai trò quan trọng khác nhau trong chuỗi cung ứng chip.